Opdrachtgever mogelijk aansprakelijk voor bedrijfsongeval zzp'er

De Hoge Raad heeft recent geoordeeld dat een opdrachtgever ook aansprakelijk kan zijn voor een ongeval van een zzp’er indien hij een zzp’er inhuurt die hij bij een derde werkzaamheden laat verrichten. In deze zaak gaat het om een zzp’er die in opdracht van het bedrijf Allspan reparatiewerkzaamheden had verricht bij een Belgische dochteronderneming van het bedrijf.

Bij de uitoefening van de werkzaamheden bij dat bedrijf deed zich een ernstig ongeval voor, als gevolg waarvan de zzp’er zijn rechterbeen verloor. In eerste instantie hadden de rechtbank en het gerechtshof geoordeeld dat de opdrachtgever (Allspan) niet aansprakelijk was.

De rechtbank oordeelde dat het uitvoeren van reparatiewerkzaamheden aan machines niet behoorde tot de normale bedrijfsuitoefening van Allspan. Volgens de rechtbank was daarom geen sprake van werkzaamheden verricht in de uitoefening van het bedrijf van Allspan. Het hof bekrachtigde dit vonnis.

Het hof was er bij zijn beoordeling van uitgegaan dat de betrokken zzp’er zijn werkzaamheden als (onder)aannemer in opdracht van Allspan verrichtte, dus niet als werknemer van het bedrijf. Volgens het hof was het de bedoeling van artikel 7:658 lid 4 BW om bescherming te bieden aan werknemers en niet aan zelfstandigen. Volgens het hof kan verdedigd worden dat van zelfstandigen mag worden verwacht dat zij zichzelf naar behoren verzekeren tegen bedrijfsongevallen.

Net als de rechtbank achtte het hof van belang dat de verrichte werkzaamheden niet tot de normale werkzaamheden van Allspan behoorden. Dit bedrijf legt zich toe op het verwerken van resthout uit de houtindustrie. Onderhoudswerkzaamheden aan de machines kunnen gezien worden als in het verlengde liggende werkzaamheden van het bedrijf, maar reparatie- of revisiewerkzaamheden aan de machines niet.

In cassatie komt de Hoge Raad tot een ander oordeel. Aan de hand van de wetsgeschiedenis van artikel 7:658 lid 4 BW oordeelt de Hoge Raad dat de aansprakelijkheid van de opdrachtgever ook kan bestaan voor personen die de werkzaamheden niet in dienstbetrekking verrichten, indien de persoon die buiten dienstbetrekking werkzaamheden verricht, voor de zorg voor zijn veiligheid (mede) afhankelijk is van degene voor wie hij die werkzaamheden verricht.

Of dit het geval is, zal aan de hand van de omstandigheden van het geval bepaald moeten worden, waarbij onder meer van belang zijn de feitelijke verhouding tussen betrokkenen en de aard van de verrichte werkzaamheden, alsmede de mate waarin de ‘werkgever’, al dan niet door middel van hulppersonen, invloed heeft op de werkomstandigheden van degene die de werkzaamheden verricht en op de daarmee verband houdende veiligheidsrisico's.

Onder werkzaamheden in de uitoefening van zijn beroep of bedrijf kunnen volgens de Hoge Raad ook andere werkzaamheden vallen. Bepalend is of de verrichte werkzaamheden, gelet op de wijze waarop de desbetreffende opdrachtgever aan zijn beroep of bedrijf invulling pleegt te geven, feitelijk tot zijn beroeps- of bedrijfsuitoefening behoren. Dit zal aan de hand van de omstandigheden van het geval beoordeeld moeten worden. Volgens de Hoge Raad zijn de werkzaamheden die de zzp’er verrichtte wel degelijk verricht in de uitoefening van het bedrijf.

Eén van de activiteiten van Allspan bestond juist uit het voor derden op locatie verrichten van reparaties. Ook bleek de technische kennis hiervoor bij het bedrijf aanwezig te zijn. Of in dit geval de opdrachtgever ook daadwerkelijk aan zijn zorgplicht heeft voldaan, moet aan de hand van de omstandigheden worden bepaald. De Hoge Raad verwijst de zaak hiervoor naar Hof Den Bosch. Bron: HR 23-03-2012, nr. 10/05217 (LJN: BV0616)