MKB heeft weg naar innovatiebox gevonden

21 januari 2015.

De meeste bedrijven die gebruik maken van de innovatiebox kunnen gerekend worden tot het MKB, maar het grootste budgettaire beslag door de innovatiebox wordt opgeslokt door het grootbedrijf. Dit blijkt uit een brief van staatssecretaris Wiebes aan de Tweede Kamer. Uit een onderzoek van het CPB blijkt de innovatiebox echter minder effectief te zijn dan fiscale beleidsmaatregelen die zijn gericht op de kosten van R&D.

Sinds 2010 kent men in de vennootschapsbelasting de innovatiebox. Met dit fiscale instrument hebben innoverende ondernemers de keuze om zelf ontwikkelde immateriële activa toe te delen aan een fiscale boxruimte, waarin onder voorwaarden de netto voordelen belast zijn met een effectief tarief van 5%.

In het eerste jaar (2010) maakten 910 ondernemingen gebruik van de innovatiebox. In 2011 liep dit op tot 1.521 en voor 2012 wordt verwacht dat ruim 1.800 bedrijven gebruik zullen maken van de innovatiebox. Het merendeel van die bedrijven bevindt zich in de bedrijfsgrootte van 10 tot 50 werknemers: 33% in 2010 oplopend tot 36% in 2012. Het aandeel van de bedrijven met 50 tot 250 werknemers en met meer dan 250 werknemers bleef over al die jaren constant met respectievelijk 26% en 11%, terwijl het aandeel van ondernemingen met minder dan tien werknemers iets afnam (van 30% naar 27%). Maar als men kijkt naar de omvang van het gebruik, dan wordt het grootste voordeel behaald bij het grootbedrijf: 60% van het budgettaire beslag (cijfers 2012) van de innovatiebox gaat naar ondernemingen met 250 of meer werknemers, tegen 10% in zowel de bedrijfsgrootte 10 tot 50 werknemers en 50 tot 250 werknemers.

Overigens blijkt uit een vergelijkende studie onder leiding van het CPB dat fiscale beleidsmaatregelen gericht op de kosten van R&D effectiever zijn dan fiscale maatregelen gericht op de winst die uit innovatieve activiteiten voortvloeit. Samen met drie buitenlandse instituten (CASE, ETLA en IHS) heeft het CPB voor de Europese Commissie een vergelijkende studie uitgevoerd naar tachtig verschillende fiscale beleidsinstrumenten die in 33 landen worden gebruikt. Van de Nederlandse belastingmaatregelen staat de WBSO in de top vijf van best vormgegeven instrumenten. De RDA, een verlaging van de winstbelasting gerelateerd aan R&D investeringen, staat op plek dertien. De innovatiebox scoort minder goed (plek 44). De conclusie is dat regelingen die zich richten op de kostenkant van R&D (zoals de WBSO en RDA) efficiënter zijn dan regelingen die een belastingvoordeel opleveren voor de winst die voortkomt uit innovatie (zoals de innovatiebox).

Bron: MvF 13-01-2015; CPB 15-01-2015